Bijna onhoorbaar glijdt de zilvergrijze Rolls-Royce Silver Shadow van Harm Derks de oprijlaan van het Eemklooster in Amersfoort op. Tijdens de rit die daarop volgt vertelt hij graag en veel over zijn ‘grijze dame’.
Dat Harm een speciale liefde heeft voor Engels klassiek was ons al eerder duidelijk geworden toen we met hem een verhaal over zijn zwarte Jaguar XJ maakten én door de meestal Engelse auto’s waarmee hij een frequent bezoeker van de Octane Classics and Coffee’s is. De auto die hij nu bezit is voor hem het summum van alles waar Engelse stijl en elegantie voor staan. Als we rond de auto lopen wijst hij op de details en bijzonderheden, inclusief de kleine gebruikssporen op het dak en langs de zijkanten. “Deze auto toont zijn levensverhaal en ik ben erachter gekomen dat dat best een bijzonder verhaal is. Mijn rechtsgestuurde SRH10437, in de kleur Shell Grey met Blue Grey Connolly lederen interieur, heeft in april 1971 de fabriek in Crewe verlaten en kwam in handen van Mrs T. Barsamian. De geschiedenis van de auto is vastgelegd in brieven, dossiers, handleidingen, onderhoudsboekjes en facturen. Deze geschiedenis bevestigt voor mij het cliché dat je een Rolls-Royce nooit bezit; je past er slechts goed op om daarna weer door te geven aan een volgende generatie.”
‘ Take the best that exists, and make it better ’
Zestig jaar geleden presenteerde de Rolls-Royce fabriek in Crewe het antwoord op de vraag uit de markt naar meer ‘moderniteit’ zoals schijfremmen, veiligheid, torsiestijfheid, comfort op slecht asfalt: de Silver Shadow. Wat begonnen was als project Tibet onder chef-stylist John Blatchley resulteerde in een hand-gebouwde limousine met een zelfdragende carrosserie in plaats van een separaat chassis, hydrauliek van Citroën, schijfremmen, een drievoudig remsysteem, zelfnivellerende vering én een V8 onder de motorkap; dit alles zonder concessies te doen aan de typerende fluisterstilte van een Rolls.
De zelfdragende carrosserie dwong toeleverancier Pressed Steel-Fisher in Cowley tot ongekend nauwe toleranties. Onder meer door toepassing van ‘Silent-Travel’ viltlagen van 20 millimeter dik tussen bodempanelen, wielkasten en binnenbekleding bedraagt het geluidsniveau in het interieur slechts 40 dB bij 100 km/h, vergelijkbaar met een moderne S-klasse. Met de beroemd geworden quote in de Amerikaanse advertenties van het merk – ‘At 60 mph the loudest noise in this new Rolls-Royce comes from the electric clock’ – werd de Silver Shadow verkocht aan beroemdheden als The Beatles, Sophia Loren, Freddie Mercury en Aristoteles Onassis. Tussen 1965 en 1980 zijn bijna 40.000 Silver Shadows gebouwd en dat maakt het tot de meest verkochte Rolls ooit. Nu is de Cullinan het bestverkopende model.
Harm over de eerste eigenaresse: “De auto werd nieuw geleverd aan mevrouw Tamar Barsamian die in 1931 was geboren. Zij had een juweliersketen geërfd en ze kocht de Shadow omdat zij ‘de elegantie van een Bentley wilde, maar met een zachtere toon.’ Haar chauffeur, Mr Sid Keen, reed doorgaans want Tamar nam zelf slechts voor ‘dorpse boodschappen’ aan het stuur plaats. De auto stond ‘s winters in een garage met vloerverwarming en chauffeur Keen demonteerde jaarlijks de wieldeksels, verwijderde remstof en spoot wax-oil op de subframe-mounts. Dankzij dat ritueel bezit mijn Rolls vandaag nog altijd de originele binnendorpels en wielkasten. Opvallend is dat de auto jaarlijks met mevrouw en chauffeur meereisde naar New York (Park Avenue) waar zij het andere deel van het jaar woonde. Het onderhoud van de Rolls werd verzorgd door Jack Barclay.”
Harm vervolgt: “Een leuke anekdote die met de auto meekwam was dat Tamar in 1978 de Shadow gebruikt heeft voor de bruiloft van een nicht in Ascot alwaar een paard bijna de motorkap ruïneerde met een hoefijzer; Keen bracht de auto naar Hooper, waar men de lichte deuk in het aluminium bodypanel onzichtbaar weg heeft kunnen trekken en meteen maar de eerste set accumulators werd vervangen. Nadat Tamar in 1995 voorgoed naar Cyprus verhuisde werd de Shadow tijdens de Bonhams’ Beaulieu Sale in 1996 verkocht met een kilometerstand van 96054. De nieuwe eigenaar is een huisarts in Malden (in de buurt van Nijmegen) die in stijl bij zijn patiënten wilde aankomen en ik werd in 2023 de (gelukkige) derde eigenaar.”
‘Vandaag de dag is het leven met een Silver Shadow een mix van kunst en ambacht, extase en nederigheid’
De huisarts heeft goed voor de Silder Shadow gezorgd. De auto is nooit gerestaureerd en de lak heeft de mooie matte gloed van de originele verf. Het onderhoudsboekje toont dat de originele motor voorzien is van nieuwe motorsteunen, bougiekabels, pakkingen, een elektronische ontsteking en nieuwe remcilinders. De hydraulische vering is gereviseerd, de airco is omgebouwd naar het moderne koudemiddel R437a en recentelijk heeft Harm nieuwe banden – AVON Turbosteel – en een ‘new-old-stock’ voorruit aangeschaft en daarnaast nog het remsysteem laten reviseren. Harm: “Met zijn lage kilometerstand en droge bodemplaten is deze auto het type Shadow waar kenners van dromen: origineel, elegant verweerd, mechanisch gezond, en vrij van verborgen roest.”
Hij voegt toe: “De remmen zijn een apart verhaal: een drievoudig gescheiden systeem met Citroën’s hoogtegevoelige kleppen, hydraulisch geactiveerd voor een natuurlijk pedaalgevoel. Het geheel is zo complex dat slechts een echte specialist het aandurft eraan te sleutelen. Maar wanneer het werkt — en dat doet het bij mijn auto — voelt het alsof je een kathedraal tot stilstand brengt met de elegantie van een harpiste. Het hydraulische systeem, geleend van Citroën maar verfijnd tot Rolls-Royce’s perfectie, voorziet zowel de remmen als de automatische hoogteverstelling van fluisterzachte precisie. Twee kleine plunjerpompen voeden bolvormige accumulators, die op hun beurt de ophanging zelfstandig regelen op basis van belading, zonder dat de inzittenden het merken. Een ingenieus systeem!”
“Vandaag de dag is het leven met een Silver Shadow een mix van kunst en ambacht, extase en nederigheid” zegt Harm met een glimlach. “Ze rijdt als een drijvend salon en het geruis van de banden klinkt als een verontschuldiging. De automaat (een door Rolls-Royce gemodificeerde GM400 sinds 1970) schakelt discreet maar de ware magie zit in het moment waarop je over slecht wegdek rijdt en niets voelt. De Shadow blijft fluisterstil waar andere klassiekers protesteren, kraken en piepen.”
Toch heeft de auto ook nukken. Harm: “Olielekkages, problemen met koppelingen waarvan je pas na uren zoeken de oorzaak vindt, chroom dat onderhoud vereist, houtfineer dat een bepaalde vochtigheidsgraad nodig heeft. Het hoort er allemaal bij, maar net als bij een oude viool zit de schoonheid in de zorg die je erin stopt.”
Op de vraag naar de onderhoudskosten blijft een antwoord uit, maar de blik die Harm geeft is veelbetekenend. Zittend in de auto bladeren we door de ongelofelijk uitgebreide documentatie: een mooi drukwerkje ‘Two men came together’, reprinted from Rolls-Royce News, May 1954. Aanwezig zijn ook het serviceboekje met ‘maintenance schedule’, een originele brief aan de eerste eigenaresse met de ‘Owner Identification Plate’ er nog op en het ‘Handbook for the Silver Shadow and Bentley T’.
Terwijl uit de 8-track Blaupunkt Frankfurt cassettespeler de Beatles ‘Fool on the hill’ laat horen, draaien we na een korte rit de parkeerplaats van een restaurant op alwaar de klassieke Silver Shadow oog in oog komt te staan met een moderne Bentley Flying Spur V8. Het kan aan ons liggen en het doet niets af aan de Bentley, maar het klasseverschil is toch wel heel duidelijk. Als Harm wegrijdt zie ik aan de glimlach op zijn gezicht dat hij blij is om met de juiste Engelse klassieker de terugreis te mogen aanvaarden, genietend van de merkbelofte van Rolls-Royce: ‘Take the best that exists, and make it better.’
Heeft u ook een mooie auto met een nog mooier verhaal? Neem contact op met Frank.Goedhart@octanemagazine.nl voor een Man & Machine afspraak!